Rozdział 1 – Powtórzenie: Respirabilna krzemionka krystaliczna i jej potencjalny wpływ na zdrowie
Respirabilna krzemionka krystaliczna (RKK) to drobny pył, który może powstawać podczas przetwarzania materiałów zawierających krzemionkę krystaliczną.
Krzemionka krystaliczna, w postaci kwarcu mineralnego, występuje w wielu różnych materiałach. W tym rozdziale znajduje się lista 15 branż, w których narażenie na RKK w miejscu pracy jest uznawane i traktowane jako zagrożenie dla zdrowia.
Kliknij swoją branżę, aby dowiedzieć się więcej. Koniecznie zapoznaj się z informacjami dotyczącymi swojego obszaru działania!
Kruszywa
Kruszywa
Do najpopularniejszych kruszyw naturalnych zalicza się piasek, żwir i kruszony kamień. Chociaż ryzyko zachorowania na pylicę krzemową w wyniku kontaktu z tymi materiałami podczas pracy jest ogólnie niskie, mogą one zawierać wolną krzemionkę w szerokim zakresie (0-100%). Do przykładowych procesów generujących RKK zalicza się kruszenie, suszenie, mielenie, załadunek i rozładunek luzem, pakowanie do worków i opróżnianie worków.
Elementy murowe silikatowe
Elementy murowe silikatowe
Elementy murowe silikatowe są produkowane w procesie mieszania piasku, wapna i wody. Ta mieszanka naturalnych składników jest formowana za pomocą pras mechanicznych lub hydraulicznych. Do powstawania pyłu respirabilnej krzemionki krystalicznej może dochodzić przede wszystkim podczas transportu i mechanicznego formowania surowców.
Przemysł cementowy
Przemysł cementowy
Cement to sproszkowana substancja wykorzystywana głównie jako środek wiążący w produkcji betonu. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się kruszenie, suszenie, załadunek i rozładunek luzem oraz opróżnianie worków.
Przemysł ceramiczny
Przemysł ceramiczny
W przemyśle ceramicznym krzemionka jest wykorzystywana jako składnik strukturalny i jako składnik płytek. Do produktów zawierających krzemionkę zalicza się zastawę stołową, płytki ścienne i podłogowe, cegły i dachówki, materiały ogniotrwałe itp. Do przykładowych procesów generujących RKK zalicza się cięcie i polerowanie, prasowanie na sucho i obróbkę końcową.
Konglomeraty kamienne
Konglomeraty kamienne
Konglomeraty kamienne czy kamienie aglomerowane to ewolucja w tradycji starych „płytek lastriko”. Obecnie kamień aglomerowany jest wytwarzany przemysłowo z wykorzystaniem różnych technik formowania, w których stosuje się wibrowanie i jednoczesne ściskanie przy zastosowaniu podciśnienia, przy minimalnej ilości dodatków. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się załadunek i rozładunek luzem, prasowanie izostatyczne i cięcie.
Branża keramzytu
Branża keramzytu
Keramzyt jest lekkim kruszywem na bazie ceramiki wytwarzanym przez wypalanie gliny w temperaturze ok. 1200°C w piecu obrotowym. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się kruszenie i suszenie surowców, mieszanie, pakowanie do worków, a także załadunek i rozładunek luzem.
Odlewnie
Odlewnie
Wyroby przemysłu odlewniczego to odlewy z żelaza, stali i metali nieżelaznych wytwarzane poprzez wlewanie płynnego metalu do form wykonanych zwykle w całości lub częściowo ze spiekanego piasku krzemowego. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się m.in. opróżnianie worków, załadunek i rozładunek luzem oraz produkcję i formowanie rdzeni.
Przemysł szklarski
Przemysł szklarski
Ditlenek krzemu to główny tlenek szkłotwórczy, a piasek krzemowy jest podstawowym składnikiem wszystkich rodzajów szkła. Po stopieniu surowca w szkle nie pozostaje krzemionka krystaliczna, a szkło jest materiałem amorficznym. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się załadunek zestawu, suszenie, rozładunek luzem oraz mielenie.
Przemysł gipsowy
Przemysł gipsowy
Gips to miękki minerał siarczanowy szeroko stosowany do produkcji tynków i płyt kartonowo-gipsowych oraz kredy szkolnej. Śladowe ilości krzemionki można znaleźć w surowych materiałach gipsowych lub w dodatkach do wytwarzania produktów na bazie gipsu. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się kruszenie, suszenie, mieszanie, mielenie oraz załadunek i rozładunek luzem.
Minerały przemysłowe
Minerały przemysłowe
Minerały przemysłowe to minerały i skały posiadające wartość handlową. Występują one powszechnie w stanie krystalicznym, choć spotyka się również stan amorficzny (niekrystaliczny). Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się przetwarzanie materiału w kamieniołomach z wykorzystaniem urządzeń mobilnych, wiercenie, załadunek do worków, mieszanie, mielenie i suszenie.
Rudy metali
Rudy metali
W UE wydobywa się wiele rodzajów rud metali, a w przypadku niektórych, np. antymonu, boksytu, chromu, kobaltu, miedzi, złota, żelaza, ołowiu, manganu, niklu, srebra czy tytanu UE jest stosunkowo ważnym producentem. Rudy metali mogą zawierać zmienne ilości krzemionki krystalicznej, choć nie dotyczy to wszystkich z nich. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się opróżnianie worków, kruszenie oraz załadunek i rozładunek luzem.
Wełna mineralna
Wełna mineralna
Wełna mineralna posiada wyjątkowe właściwości oraz charakteryzuje się jednocześnie wysoką odpornością termiczną i dużą trwałością. Produkuje się ją ze stopionego szkła, kamienia lub żużlu, które przędzie się, dzięki czemu struktura wyrobu gotowego przypomina włókno. Wśród wełen mineralnych tylko wełna szklana ma znaczenie, jeśli chodzi o krzemionkę krystaliczną, ponieważ powstaje z piasku, natomiast wełna skalna nie. Po stopieniu surowca w procesie produkcji wełny szklanej nie pozostaje krzemionka krystaliczna. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się załadunek zestawu do pieca, napełnianie i opróżnianie worków oraz załadunek i rozładunek luzem.
Przemysł kamienia naturalnego
Przemysł kamienia naturalnego
Działalność w branży kamienia naturalnego obejmuje nie tylko wydobycie w kamieniołomach, ale przede wszystkim obróbkę i wykorzystanie kamienia. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się napełnianie i opróżnianie worków, kruszenie, suszenie i mielenie.
Przemysł zapraw murarskich
Przemysł zapraw murarskich
Zaprawa to mieszanina kruszyw oraz jednej lub kilku substancji wiążących i dodatków i/lub dodanych mieszanek, a także w zależności od rodzaju substancji wiążącej może zawierać wodę. Zaprawa różni się od betonu frakcją zastosowanego kruszywa. Do przykładowych procesów wiążących się z powstawaniem RKK zalicza się napełnianie worków, załadunek i rozładunek luzem, suszenie oraz mieszanie.
Branża prefabrykatów betonowych
Branża prefabrykatów betonowych
Prefabrykaty betonowe to wytwarzany fabrycznie materiał budowlany powszechnie stosowany na całym świecie i dostępny we wszystkich rozmiarach i formach, od bardzo małych płytek chodnikowych po elementy mostów o długości ponad 50 metrów. Jego proces produkcyjny obejmuje mieszanie cementu, kruszyw, wody, dodatków i domieszek w różnych proporcjach, wlewanie ich do form i zostawienie do stwardnienia. Emisja pyłu może zachodzić głównie przy przenoszeniu surowców oraz poprodukcyjnej obróbce mechanicznej.
Gotowy beton mieszany
Gotowy beton mieszany
Gotowy beton mieszany to mieszanka cementu, wody, kruszyw (piasku, żwiru lub skruszonego kamienia), domieszek chemicznych, ewentualnie innych domieszek (popiołów lotnych, pyłu krzemionkowego, rozdrobnionych granulowanych żużli piecowych i innych) oraz powietrza. Do powstawania pyłu może dochodzić głównie w zakładzie produkcyjnym, w którym kruszywa są przechowywane przed zmieszaniem. Gotowy beton mieszany jest produkowany w zakładach betoniarskich i mieszany za pomocą mieszarek stacjonarnych lub samochodowych.
Kliknij kafelek branży, w której pracujesz
Polish 
English 
Bulgarian 
Croatian 
Czech 
Danish 
Dutch 
Estonian 
Finnish 
French 
German 
Greek 
Hungarian 
Italian 
Latvian 
Lithuanian 
Maltese 
Portuguese 
Romanian 
Slovak 
Slovenian 
Spanish 
Swedish